Ostry dyżur okulistyczny
Centralna retinopatia surowicza CRS
Męty ciała szklistego
Odwarstwienie siatkówki
Otwór w plamce
Retinopatia wcześniacza
Zakrzep żyły środkowej siatkówki (Zakrzep w oku)

 

Infografika przedstawiająca zwyrodnienie siatkówki

Czym jest siatkówka oka? 

Siatkówka oka jest przezroczystą, cienką błoną, która wyściela wnętrze gałki ocznej. Zlokalizowane są w niej pierwsze neurony drogi wzrokowej, z których sygnał wzrokowy poprzez nerw wzrokowy jest przekazywany dalej, do mózgu.

Budowa siatkówki oka

Centralną częścią siatkówki oka jest plamka żółta, która dzięki swojej specyficznej budowie stanowi miejsce najostrzejszego widzenia. To tutaj powstają barwne obrazy o największej rozdzielczości.

Siatkówka wykazuje bardzo wysoki metabolizm, co oznacza, że niezwykle ważne jest jej prawidłowe odżywianie. Siatkówka jest odżywiania z dwóch źródeł – tętnicy środkowej siatkówki i naczyniówki. Taki schemat odżywiania wiąże ściśle siatkówkę z naczyniówką (znajdującą się pod nią) i powoduje, że większość chorób nabytych obejmuje obie te tkanki jednocześnie. Określane są wtedy jako choroby kompleksu siatkówkowo- -naczyniówkowego.

Specyfika budowy siatkówki powoduje, że szczególnie dokuczliwe i szybko zauważane przez pacjenta są choroby części centralnej siatkówki. Podstawowym objawem jest nagłe lub stopniowe pogorszenie widzenia centralnego odczuwane jako zniekształcone widzenie obrazów z bliska lub z odległości.

Objawem wyprzedzającym ten stan może być pogorszenie jakości widzenia pod postacią słabszego widzenia barw, wysycenia kolorów, gorszego postrzegania kontrastu, jasności widzenia.

Ponieważ choroba centralnej części siatkówki dotyczy tylko jednego oka przy w pełni zdrowym drugim oku, objawy powyższe mogą pozostawać przez chorego długo niezauważone. Stąd niezwykle ważna jest prosta samokontrola widzenia polegająca na oglądaniu przedmiotów jednoocznie, przy zasłoniętym drugim oku.

Infografika przedstawiająca efekty zwyrodnienia siatkówki

Test Amslera – domowy test na zwyrodnienie siatkówki

Badanie siatkówki, które możesz przeprowadzić samodzielnie w domu

Test należy wykonać trzymając kartkę w odległości ok. 30 cm od oczu, tj. w naturalnej odległości „do czytania”. Jeżeli zazwyczaj korzystasz podczas czytania z okularów – przed wykonaniem badania załóż je.

Test przeprowadź dla każdego oka osobno.

Postępuj wg instrukcji opisanej na teście Amslera.

Choroby siatkówki oka

Zmiany te występują najczęściej u osób po 50. roku życia, co jest związane z postępującymi z wiekiem procesami zwyrodnieniowymi ciała szklistego, siatkówki i naczyniówki, indukowanymi obecnością procesu miażdżycowego i zmianami w obrębie łożyska naczyniowego siatkówki i naczyniówki. Szczególnie niebezpieczne są zmiany zakrzepowe mogące doprowadzić do poważnego uszkodzenia funkcji siatkówki.

Najczęstsze objawy choroby Stargardta to:

  • zniekształcone i zamazane widzenie
  • nieumiejętność patrzenia na obiekty przy niskim oświetleniu
  • trudności w czytaniu i rozpoznawaniu twarzy
  • utrata rozróżniania kolorów (na dalszych etapach rozwoju choroby)

Pierwsze objawy kliniczne Choroby Stargardta pojawiają się zazwyczaj u osób w wieku 7-19 lat. Szybko dochodzi do obniżenia i/lub utraty widzenia centralnego przy zachowanym widzeniu obwodowym.

Choroba Stargardta powodowana jest mutacjami genu ABCR . W 90% przypadków dziedziczenie jest autosomalne recesywne, co oznacza, że istnieje 25% ryzyka powtórzenia się choroby u rodzeństwa osoby chorej, zaś bardzo niskie ryzyko (poniżej 1%) wystąpienia choroby również u jej potomstwa..

Ponieważ w chorobie Stargardta dochodzi do uszkodzenia plamki chorzy mają znacznie ograniczone widzenie centralne (posiada ok. 10% widzenia). Za pomocą silnie powiększających szkieł, chory jest w stanie czytać. Orientacja w terenie nie zostaje silnie zaburzona, ponieważ choroba nie wpływa na widzenie peryferyjne.

Wyróżnia się dwie postacie zakrzepu żyły środkowej siatkówki: niedokrwienną i bez niedokrwienia. W przypadku postaci bez niedokrwienia, pierwszymi objawami są zamglenie widzenia, a następnie pogorszenie wzroku. W przypadku postaci niedokrwiennej występuje nagłe pogorszenie wzroku.

Jedną z głównych przyczyn zakrzepu żyły środkowej lub jej gałęzi jest miażdżyca.

Czynniki ryzyka to m.in.:

  • wiek – ponad 50% chorych ma ponad 65 lat;
  • choroby ogólnoustrojowe:
  • choroba nadciśnieniowa,
  • hiperlipidemia,
  • cukrzyca,
  • otyłość
  • palenie tytoniu;

a także czynniki miejscowe, m.in:

  • jaskra
  • nadwzroczność
  • stany zapalne oka
  • zagięcia i ucisk żył oka

Zwyrodnienia siatkówki – FAQ

Długość leczenia zakrzepu w oku jest uzależniona od danego przypadku. Średnio w ciągu 6 miesięcy od rozpoczęcia leczenia u 50% chorych ostrość wzroku ulega poprawie do około 50% ostrości wzroku wyjściowej.

Do najczęstszych objawów choroby Stargardta zalicza się zniekształcone i zamazane widzenie, zanik ostrego, centralnego widzenia oraz utratę rozróżniania kolorów.

Tak, choroba Stargardta jest dziedziczna, dlatego członkowie rodziny osoby chorej powinny wykonać odpowiednie badania pod kątem tego schorzenia.