Diagnostyka chorób siatkówki

Stan siatkówki ma ogromne znaczenia zarówno dla jakości widzenia, jak i zdrowia narządu wzroku. To właśnie dzięki znajdującym się na niej fotoreceptorom – czopkom odpowiadającym za widzenie barw oraz pręcikom odpowiedzialnym za możliwość dostrzegania kształtów obiektów – ludzkie oko zdolne jest do odbierania złożonego obrazu. Sama w sobie siatkówka oka ma formę cienkiej, transparentnej błony, usytuowanej w gałce ocznej za soczewką. Dzięki znajdującej się w niej wiązce nerwów, obraz z siatkówki może być przekazywany do mózgu, gdzie następnie zostanie zinterpretowany.

Jak wykonuje się badanie siatkówki oka?

Stosowane dziś metody diagnostyczne pozwalają na bardzo dokładne badanie stanu siatkówki oraz wszystkich zlokalizowanych w jej obrębie struktur anatomicznych, dzięki czemu możliwe jest wczesne wykrycie wszelkich niepokojących zmian. Do najważniejszych badań należą:

• Badanie OCT. To inaczej optyczna koherentna tomografia, wykorzystująca światło do stworzenia niezwykle precyzyjnego obrazu siatkówki. Co ważne, umożliwia ona m.in. ocenę grubości warstwy włókien nerwowych. Ich uszkodzenie mogłoby świadczyć o wczesnym stadium rozwoju jaskry u pacjenta. OCT to jednak znacznie bardziej kompleksowe badanie siatkówki – ułatwia zdiagnozowanie także innych schorzeń, takich jak retinopatia cukrzycowa (czyli zmiany dna oka spowodowane cukrzycą) czy też schorzenia plamki żółtej.
• Badanie tylnego odcinka oka. Przeprowadzane jest przy pomocy oftalmoskopu i polega najczęściej na obejrzeniu poszczególnych struktur, widocznych poprzez źrenicę po zaaplikowaniu środków rozszerzających ją. Wziernikowanie umożliwia lekarzowi obserwację m.in. siatkówki i soczewki poprzez szkło powiększające o nawet kilkunastokrotnym powiększeniu.
• Badanie ostrości widzenia oraz badanie widzenia kolorów. To metody diagnostyczne stosowane w gabinetach okulistycznych od wielu lat. Polegają one na obserwacji wskazanych przez lekarza tablic i odpowiadaniu na pytania. W przypadku diagnostyki ostrości widzenia wykorzystywane są do tego celu kontrastowe znaki/litery/cyfry różnej wielkości, natomiast widzenie barw ocenia się na podstawie testów z zastosowaniem elementów w odpowiednio dobranych kolorach.
• Angiografia fluoresceinowa – określana skrótem AF należy do metod diagnostyki bardzo często wykorzystywanych w przypadku podejrzenia choroby siatkówki. Podczas badania pacjent otrzymuje najpierw środek kontrastowy (dożylnie) oraz środek rozszerzający źrenice. Następnie dno oka pacjenta jest fotografowane, a na uzyskanych w ten sposób monochromatycznych zdjęciach lekarz może zobaczyć całą sieć naczyń krwionośnych.

Jakie objawy mogą wskazywać na problemy z siatkówką?

Pacjenci powinni skonsultować się z lekarzem i zgłosić na badanie siatkówki oka, jeśli zauważą u siebie pogorszenie widzenia w postaci odkształconego obrazu. Niepokojąca jest również obecność tzw. “mroczków” (drobnych, migoczących punktów) lub zmętnień w polu widzenia. Do symptomów świadczących o problemach w obrębie siatkówki należy również znaczne pogorszenie widzenia – czasem gwałtowne – oraz bóle oka. Niektóre objawy okazują się mało charakterystyczne – są to np. nieostre widzenie albo słabsze rozróżnianie barw.