M
Główną przyczyną upośledzenia widzenia u chorych z cukrzycą typu II jest cukrzycowy obrzęk plamki (DME – Diabetic Macula Edema). Podstawowym celem terapii jest zahamowanie postępu zmian chorobowych w obszarze plamki oraz utrzymanie możliwie najlepszej ostrości widzenia. Wybór metody leczenia jest uzależniony od stopnia zaawansowania makulopatii cukrzycowej.
Wg wytycznych RCO (Royal College of Ophthalmologists) obecne metody postępowania w przypadkach zaawansowanego obrzęku plamki obejmują:
- laseroterapię
- kortykosteroidoterapię miejscową
- iniekcje preparatów anty-veght
- zabieg chirurgiczny (witrektomia)
Często łączy się te metody.
Aktualnie medycyna dysponuje kilkoma terapiami stosowanymi w cukrzycowym obrzęku plamki. Terapia preparatami anty-VEGF (zastrzyki dogałkowe), która wykazuje wysoką skuteczność zarówno w zmniejszaniu cukrzycowego obrzęku plamki, jak i poprawie widzenia u chorego; kortykosteroidy podawane w formie wstrzyknięć bądź implantów oraz fotokoagulacja laserowa, która co prawda zmniejsza ryzyko postępu choroby, ale może doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia zdrowych komórek siatkówki i fotoreceptorów. W praktyce przy stosowaniu konwencjonalnej fotokoagulacji nie uzyskuje się jednak poprawy ostrości widzenia, a blizny po laseroterapii powodują powstawanie mroczków w polu widzenia i osłabiają poczucie kontrastu.
Dlatego pojawienie się lasera 2RT – o mocy kilkaset razy mniejszej niż konwencjonalnie stosowane lasery koagulujące i o odmiennym mechanizmie terapeutycznym – jest rewolucyjnym rozwiązaniem w laserowej terapii cukrzycowego obrzęku plamki. Energia lasera 2R jest 500 razy mniejsza niż lasera koagulującego, a jego działanie polega nie na koagulacji („przypalaniu”) siatkówki, a stymulacji nabłonka barwnikowego siatkówki do jego regeneracji. Niezwykle delikatny promień nanosekundowego lasera 2RT (Retinal Rejuvenation Theraphy) dociera do wybranych, pojedynczych komórek siatkówki i stymuluje je do samoodbudowy, uruchamiając naturalny, biologiczny proces samoregeneracji tkanki. Proces ten zmniejsza cukrzycowy obrzęk plamki i zatrzymuje lub znacznie spowalnia dalszy rozwój retinopatii cukrzycowej.
Stosowanie lasera 2RT u pacjentów z cukrzycowym obrzękiem plamki poprawia ostrość wzroku i czułość kontrastową siatkówki. Laser 2RT nie rodzi skutków ubocznych i nie pozostawiając blizn na siatkówce, nie powoduje ubytków w polu widzenia. Zabieg jest szybki, bezbolesny, może być powtarzany oraz stosowany w połączeniu z terapią anty-VEGF. Laser 2RT jest więc pierwszym laserem bezpiecznym dla komórek siatkówki, który można stosować w cukrzycowym obrzęku plamki. Laser 2RT dostępny jest w Polsce od 2016 r. w Instytucie Oka w Warszawie
INIEKCJE DOSZKLISTKOWE – ANTY-VEGF
Do wnętrza gałki ocznej podawane są w postaci zastrzyków leki, które hamują rozwój nieprawidłowych naczyń i zmniejszają nieprawidłową przepuszczalność naczyń. Iniekcje anty-VEGF stosuje się w zależności od zaawansowania makulopatii cukrzycowej.
KORTYKOSTEROIDOTERAPIA
Sterydy działają przeciwzapalnie i zmniejszają przepuszczalność naczyń. Wykazują dłuższe działanie niż preparaty anty-VEGF, jednak liczba powikłań z nimi związana jest znacznie większa. Terapia ta niesie jednak ze sobą ryzyko rozwoju zaćmy i jaskry.
WITREKTOMIA
W zaawansowanych stadiach choroby przeprowadza się zabiegi chirurgiczne nazywane witrektomią. Witrektomia polega na usunięciu patologicznych zmian (np. zmętnień w ciele szklistym czy proliferacji włóknisto-naczyniowych) z ciała szklistego i siatkówki oka.
LASEROTERAPIA
Fotokoagulacja laserem typu grid, wcześniej złoty standard w leczeniu obrzęku plamki DME, pozostaje nadal kontrowersyjna, ze względu na zmiany morfologii siatkówki po fotokoagulacji laserem (termiczny efekt fotokoagulacji ). Laser w funkcji mikropulsów (ML) poprawia funkcję nabłonka barwnikowego siatkówki oraz zmniejsza produkcję czynnika VEGF. Najnowszym typem lasera do leczenia cukrzycowego obrzęku plamki, który jako jedyny nie powoduje termicznego uszkodzenia tkanki, ani nie rodzi żadnych skutków ubocznych jest nanosekundowy laser 2RT. Instytut Oka w Warszawie jako pierwszy rozpoczął stosowanie terapii 2RT u Polskich Pacjentów.
Laser 2RT – nowa nadzieja dla chorych z cukrzycowym obrzękiem plamki
Nowe nadzieje na zatrzymanie cukrzycowego obrzęku plamki pojawiły się w końcu 2014 r., w związku z powstaniem nowego typu lasera 2RT, który nie powoduje koagulacji tkanek (przypalenia tkanek), a jedynie moduluje komórki siatkówki dotknięte obrzękiem.
Laser 2RT wykorzystuje impuls lasera nanosekundowego, czyli korzysta z o wiele krótszych impulsów niż te, które są stosowane w konwencjonalnej procedurze fotokoagulacji. Dzięki unikalnej, opatentowanej strukturze spotu oraz niskiej wartości energii dostarczanej przez impuls lasera, komórki nabłonka barwnikowego siatkówki są pobudzane do regeneracji, ale w odróżnieniu od laserów stosowanych konwencjonalnie a także mikropulsowych – w trakcie zabiegu 2RT nie następuje koagulacja tkanki.
Pierwszy laser 2RT w Polsce i w tej części Europy znajduje się już w Instytucie Oka w Warszawie.