Ptoza – Opadnięcie powieki

Do problemów często zgłaszanych przez pacjentów w gabinecie okulistycznym należy ptoza, czyli opadanie powieki. Wiele osób traktuje tę dolegliwość wyłącznie jako defekt urody, ale w rzeczywistości może ona zwiastować również poważniejsze problemy zdrowotne. Dlatego – w razie zaobserwowania problemów z pełnym otwieraniem oka – należy udać się w pierwszej kolejności nie do salonu medycyny estetycznej, a do okulisty lub neurologa.

Czym jest ptoza?

Jest to opadanie powieki, czyli stan, w którym oko nie otwiera się całkowicie, ponieważ górna powieka częściowo przesłania tęczówkę. W niektórych opisach można spotkać się również z definicją ptozy jako zmniejszenia wysokości szpary powiekowej (czyli przestrzeni pomiędzy górną a dolną powieką). Co ważne – dolegliwość ta związana jest bezpośrednio z mechanizmami odpowiadającymi za otwieranie lub zamykanie powieki. Jeśli zatem pacjent zmaga się z nadmiernym zwiotczeniem skóry w okolicy oczu bądź też z nadmiarem tkanki tłuszczowej, nie mamy do czynienia z ptozą.

Opadanie powieki – jakie mogą być przyczyny tego zjawiska?

Aby lepiej zrozumieć przyczyny opadania powiek, warto dowiedzieć się, jaki mechanizm odpowiada za otwieranie i zamykanie oczu. Zewnętrzną warstwę powieki stanowi skóra, pod którą znajduje się dosyć masywny mięsień okrężny. Oprócz tego – wyłącznie w powiece górnej – występuje mięsień dźwigacz, połączony z nerwem okoruchowym. Zdolność do otwierania powieki (czyli jej przesuwania ku górze) związana jest właśnie ze skurczem mięśnia dźwigacza. Z mięśniem tym połączone jest również rozcięgno, czyli mocna błona w kształcie pasma, zbudowana z tkanki łącznej.

Ptoza miogenna, rozcięgnowa lub neurogenna

Opadnięta powieka sygnalizuje najczęściej nieprawidłowości w działaniu lub budowie którejś z wymienionych struktur anatomicznych. Jeśli przyczynę problemu stanowi uszkodzenie bądź niedostateczne rozwinięcie mięśnia dźwigacza, mówimy o ptozie miogennej. Natomiast w przypadku pęknięcia, uszkodzenia lub zaniku rozcięgna, diagnozuje się ptozę rozcięgnową. Innym źródłem trudności w pełnym otwieraniu powieki może okazać się porażenie nerwu (najczęściej okoruchowego, a więc odpowiadającego bezpośrednio za unerwienie mięśnia dźwigacza powieki). Wymienione przyczyny mogą mieć charakter wrodzony, pojawić się na skutek różnych schorzeń, bądź też w związku z procesami starzenia się organizmu. Do szczególnie niebezpiecznych chorób, których symptomem bywa opadanie powieki, należą guzy oczodołów.

Ptoza pourazowa i mechaniczna

Problemy z ruchomością górnej powieki mogą pojawić się nagle, bowiem przyczyną ptozy bywają również urazy oraz innego rodzaju dolegliwości okulistyczne lub dotyczące okolicy oczu. Warto wymienić tu m.in. głębsze rozcięcia, zranienia, czy też oparzenia, a nawet stany zapalne. Opadnięte powieki dotyczą również pacjentów po zabiegach operacyjnych skutkujących powstaniem blizn w okolicy oczu, a nawet wiązać się z obrzękiem występującym bezpośrednio po interwencjach medycznych. Niestety zdarza się, że ptoza pojawia się jako powikłanie po przeprowadzonych zabiegach upiększających – nie tylko w przypadku procedur chirurgicznych, ale także aplikacji zastrzyków.

Dlaczego opadanie powiek warto leczyć?

Trudności w otwieraniu oka są odczuwalne dla pacjentów i opisywane jako nieprzyjemne uczucie „ciężkich” powiek. Źródłem dyskomfortu (również psychicznego) okazuje się nawet sam wygląd twarzy przy występowaniu ptozy, kojarzony ze zmęczeniem i „dodający lat”. Należy jednak pamiętać, że – zwłaszcza w sytuacjach, w których opadanie powieki dotyczy obojga oczu bądź też ptoza ma charakter zaawansowany i doszło do znacznego zwężenia szpary powiekowej – problem ten może również w znacznym stopniu utrudniać codzienne funkcjonowanie. Nierzadko zdarza się, że opadnięta powieka ogranicza pole widzenia, wpływając na jakość widzenia, czytania, pracy przy komputerze, a nawet na bezpieczeństwo prowadzenia samochodu. Warto wiedzieć, że wbrew popularnej opinii, leczenie ptozy obejmuje nie tylko zabiegi chirurgiczne, ale także fizjoterapię. Wcześnie wdrożony plan rehabilitacji może przynieść znaczną poprawę, zwłaszcza gdy opadanie powieki wiąże się z osłabieniem mięśnia dźwigacza.