Iniekcje doszkliskowe (iniekcje oka) – terapia antyVEGF

Czym są iniekcje doszklistkowe (iniekcja oka)?

Iniekcje doszklistkowe (iniekcja oka) to zabieg polegający na wprowadzeniu leku do wnętrza gałki ocznej, do przestrzeni wypełnionej cieczą zwaną ciałem szklistym. Lek jest podawany za pomocą cienkiej igły, która przenika przez białówkę (białą część oka) i siatkówkę (warstwę komórek światłoczułych na dnie oka). Iniekcje doszklistkowe są stosowane w leczeniu wielu chorób oczu, które dotykają siatkówki, takich jak zwyrodnienie plamki związane z wiekiem, obrzęk plamki cukrzycowej, zaćma cukrzycowa, zator żyły siatkówki, patologiczna krótkowzroczność, zapalenie błony naczyniowej i wiele innych. 

Metodą leczenia wysiękowego m.in. AMD, cukrzycowego obrzęku plamki, proliferacyjnej retinopatii cukrzycowej, jaskry neowaskularnej jest podawanie do ciała szklistego leków hamujących powstawanie patologicznych naczyń krwionośnych. Podstawowym celem takiej terapii jest zahamowanie postępu choroby.

Terapia na ogół obejmuje kilka zastrzyków, które aplikuje się co pewien czas. O licznie iniekcji oraz o odstępach czasowych pomiędzy kolejnymi iniekcjami decyduje lekarz okulista na podstawie wyników angiografii fluresceinowej, OCT i innych badań diagnostycznych.

Badania przy kwalifikacji do iniekcji doszklistkowej

• badanie okulistyczne z oceną ostrości wzroku
• badanie OCT (optyczna koherencyjna tomografia)
• fotografia dna oka;
• angiografia fluoresceinowa lub angio-OCT

Iniekcje doszklistkowe – wskazania:

• aktywna neowaskularyzacja naczyniówki (CNV), głównie w przebiegu AMD ( postać wysiękowa)
• cukrzycowy obrzęk plamki
• obrzęk plamki po zakrzepach żyły środkowej siatkówki
• proliferacyjna retinopatia cukrzycowa
• jaskra neowaskularna

Iniekcje doszklistkowe preparatów anty-VEGF (Elyea, Lucentis, Avastin) stosuje się w przypadku chorób siatkówki, szczególnie w postaci wysiękowej zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (AMD), w retinopatii cukrzycowej, wysokiej krótkowzroczności oraz po zakrzepach naczyń siatkówki.

VEGF to czynnik wzrostu nieprawidłowych naczyń krwionośnych. W oczach, które chorują na zwyrodnienie plamki, jego poziom jest za wysoki. Preparaty anty-VEGF blokują czynnik VEGF na stałe.

Jakie leki stosuje się w iniekcjach oka (doszklistkowych)?

Obecnie w leczeniu chorób oka stosowane są różne preparaty, w tym antyVEGF, takie jak Avastin (bewacizumab), Lucentis (ranibizumab) i Eylea (aflibercept). W początkowej fazie leczenia zazwyczaj podaje się zastrzyki doszklistkowe co 4 tygodnie przez 3 miesiące, a następnie częstotliwość iniekcji jest dostosowywana do rodzaju schorzenia, skuteczności terapii i zastosowanego leku (zwykle co 4 lub 8 tygodni, a czasem jeszcze rzadziej). 

Czym jest Avastin?

Avastin to lek, który znalazł zastosowanie „off label” w leczeniu różnych schorzeń okulistycznych. Poniżej przedstawiamy, jakie choroby oczu mogą być leczone Avastinem.

1. AMD (wysiękowa postać zwyrodnienia plamki związana z wiekiem, ang. age-related macular degeneration) to schorzenie, które dotyka starsze osoby i prowadzi do utraty centralnego pola widzenia. Avastin pomaga w jego leczeniu.
2. DME (cukrzycowy obrzęk plamki, ang. diabetic macular edema) to komplikacja związana z cukrzycą, która może prowadzić do utraty wzroku. Avastin jest jednym z leków, które mogą być stosowane w leczeniu DME.
3. RVO (obrzęk plamki wtórny do niedrożności naczyń żylnych siatkówki, ang. retinal vein occlusion) jest kolejnym schorzeniem, w którym Avastin może być zastosowany.
4. W przypadku neowaskularyzacji podsiatkówkowej w krótkowzroczności, stosowanie Avastina może pomóc w zahamowaniu rozwoju choroby.
5. CSR (przewlekła forma centralnej surowiczej retinopatii) to schorzenie, które może prowadzić do trwałych uszkodzeń siatkówki. Avastin może być używany jako dodatek do standardowego leczenia.
6. Wspomagająco, Avastin może być stosowany również w leczeniu PDR (retinopatii cukrzycowej proliferacyjnej), której zaawansowane stadium może prowadzić do poważnych problemów z widzeniem.

Ważne jest, aby pamiętać, że decyzja o wyborze leku do leczenia schorzeń okulistycznych zawsze powinna być podejmowana przez specjalistę. Lek Avastin, mimo że stosowany „off label”, może okazać się skuteczny w wielu przypadkach.

Jak wygląda zabieg iniekcji oka?

Zabieg iniekcji doszklistkowej wykonywany jest w Instytucie Oka w warunkach ambulatoryjnych, w sali zabiegowej. Zabieg wykonuje okulista – lekarz specjalista w asyście pielęgniarki.

Przed zabiegiem kroplami rozszerzana jest źrenica i znieczulane oko, a worek spojówkowy przepłukiwany jest roztworem powidonu jodyny. Następnie na powieki zakładana jest sterylna rozwórka, która zabezpiecza oko przed mruganiem w trakcie zabiegu. Cieniutką igłą wykonuje się iniekcję leku do komory ciała szklistego. W trakcie iniekcji pacjent nie odczuwa bólu, ewentualnie może być wyczuwalne lekkie szczypanie. Sam zabieg trwa bardzo krótko ok. 5 min.

Po zabiegu Pacjent jest ponownie badany przez okulistę. Pacjent wraca do domu z opatrunkiem na oku, który powinien być pozostawiony do dnia następnego. Przez kolejne 4 dni po zabiegu należy kilkakrotnie w ciągu dnia zakraplać do oka antybiotyk wskazany przez lekarza. Po zabiegu przez kilka dni oko może być lekko zaczerwienione i bardziej wrażliwe.