Ostry dyżur okulistyczny
Oczy po zastosowaniu luteiny

Luteina na oczy. Co o niej wiemy i jakimi mechanizmami wspiera zdrowie naszych oczu? Luteina oraz zeaksantyna to silne przeciwutleniacze. Ich pozytywny wpływ na zachowanie zdrowia oczu i poprawnego widzenia udowodniono w licznych badaniach naukowych. Przyjrzyjmy się jak działa luteina na oczy? Jakie korzyści zdrowotne osiągnie nasz organizm, gdy włączymy ją na stałe do naszej codziennej diety. Sprawdźmy w jakich pokarmach szukać najcenniejszej luteiny dla oczu.

Luteina na oczy

Dlaczego luteina na oczy? Dwa karotenoidy, luteina i zeaksantyna są przeciwutleniaczami znajdującymi się w oku. Spośród 600 karotenoidów występujących w naturze tylko te dwa znajdują się w dużych ilościach w siatkówce oka (plamce żółtej).

Ilość luteiny i zeaksantyny w obszarze plamki żółtej jest mierzona jako gęstość optyczna pigmentu plamkowego (MPOD). Ostatnio MPOD stał się użytecznym biomarkerem wspierającym okulistów w profilaktyce i diagnostyce chorób okulistycznych i schorzeń funkcji wzrokowych.

Ich naturalnym źródłem są zielone warzywa liściastych, a także inne produkty spożywcze, takie jak jajka. Wiele badań wykazało, że luteina i zeaksantyna zmniejszają ryzyko przewlekłych chorób oczu, w tym AMD i zaćmy.

Luteina i zeaksantyna to dwa ważne karotenoidy, które są pigmentami wytwarzanymi przez rośliny, które nadają owocom i warzywom od żółtego do czerwonawego odcienia. Są strukturalnie bardzo podobne, z niewielką różnicą w rozmieszczeniu atomów.

Luteina na oczy podobnie jak zeaksantyna to dwa silne przeciwutleniacze, które oferują szereg korzyści zdrowotnych dla całego organizmu. Niemniej, wpływ tych składników na ochronę oczu i wsparcie funkcji wzrokowych zostało najszerzej zbadane naukowo.

Niestety nasz organizm nie wytwarza samodzielnie potrzebnej mu luteiny i zeaksantyny. Dlatego tak ważne jest urozmaicanie codziennej diety zielonymi warzywami. Codzienne spożywanie luteiny i zeaksantyny poprzez dietę lub suplementy diety może pomóc w utrzymaniu dobrego zdrowia oczu.

Luteina i zeaksantyna – ważne antyoksydanty

Luteina i zeaksantyna są silnymi przeciwutleniaczami, które chronią twoje ciało przed niestabilnymi cząsteczkami zwanymi wolnymi rodnikami. Nadmiar wolnych rodników może uszkadzać komórki, przyczyniać się do starzenia i prowadzić do rozwoju chorób takich jak choroby serca, rak, cukrzyca typu 2 i choroba Alzheimera.

Te dwa cenne składniki (Luteina i zeaksantyna) chronią białka, tłuszcze i DNA w organizmie przed stresorami, a nawet mogą pomóc w recyklingu glutationu, innego kluczowego przeciwutleniacza w twoim ciele.

Dodatkowo, ich właściwości przeciwutleniające mogą zmniejszać działanie „złego” cholesterolu LDL, zmniejszając w ten sposób nagromadzenie płytki w tętnicach i zmniejszając ryzyko chorób serca.

Luteina – jak działa na oczy? Luteina i zeaksantyna działają również w celu ochrony oczu przed uszkodzeniem przez wolne rodniki. Twoje oczy są narażone zarówno na działanie tlenu, jak i światła, które z kolei promują produkcję szkodliwych wolnych rodników tlenowych. prozdrowotne składniki eliminują te wolne rodniki, więc nie są już w stanie uszkodzić twoich komórek oka.

Luteina na wzrok – wsparcie dla zdrowia oczu

Luteina i zeaksantyna są jedynymi karotenoidami w diecie, które gromadzą się w siatkówce, szczególnie w okolicy plamki żółtej, która znajduje się w tylnej części oka. Ponieważ znajdują się w skoncentrowanych ilościach w plamce, są znane jako pigmenty plamkowe.

Plamka żółta jest niezbędna do widzenia. Luteina i zeaksantyna działają jako ważne przeciwutleniacze w tym obszarze, chroniąc oczy przed szkodliwymi wolnymi rodnikami. Uważa się, że zmniejszanie się ilości tych przeciwutleniaczy w miarę starzenia się organizmu może pogarszać zdrowie oczu i osłabiać komfort dobrego widzenia.

Luteina i zeaksantyna działają również jako naturalny “krem do opalania”, pochłaniając nadmiar energii świetlnej. Badacze uważają, że szczególnie chronią twoje oczy przed szkodliwym działaniem światła niebieskiego.

Składniki przeciwutleniające neutralizują wolne rodniki, które są związane ze stresem oksydacyjnym i uszkodzeniem siatkówki. Dlatego przeciwutleniacze, luteina i zeaksantyna, prawdopodobnie odgrywają rolę w zapobieganiu zaćmie. Prowadzone ostatnio badania wykazały, że wyższe spożycie luteiny, zeaksantyny i witaminy E wiązało się ze znacznie zmniejszonym ryzykiem powstawania zaćmy.

Istnieje wiele naukowych dowodów na to, że luteina i zeaksantyna zmniejszają ryzyko rozwoju AMD. W wieloletnich badaniach nad chorobami oczu związanymi z wiekiem (AREDS i AREDS2) stwierdzano wielokrotnie, że codzienne przyjmowanie niektórych suplementów diety zmniejsza ryzyko rozwoju późnego AMD – wysiękowej postaci tej choroby, która prowadzi do nieodwracalnej ślepoty.

Oprócz zmniejszenia ryzyka chorób oczu, odrębne badania wykazały, że luteina i zeaksantyna poprawiają parametry widzenia zarówno u pacjentów chorych na AMD, jak i pacjentów z zaćmą, a także osób które nie chorują na żadne schorzenie okulistyczne.

Luteina – w jakich schorzeniach okulistycznych może pomóc?

Zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem (AMD): Spożycie luteiny i zeaksantyny może chronić przed postępem AMD prowadzącym do nieodwracalnej ślepoty

Zaćma: Jedzenie pokarmów bogatych w luteinę i zeaksantynę może spowolnić powstawanie zmętnienia soczewki w oku

Retinopatia cukrzycowa: W badaniach wykazano, że suplementacja luteiną i zeaksantyną zmniejsza markery stresu oksydacyjnego.

Zapalenie błony naczyniowej oka: Luteina i zeaksantyna mogą pomóc zmniejszyć proces zapalny.

Zaćma i zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem (AMD) są głównymi przyczynami zaburzeń widzenia i nabytej ślepoty, dotykającymi miliony osób. Odżywianie jest jednym z obiecujących sposobów zapobiegania lub opóźniania postępu tych chorób.

Luteina – nie tylko dla starszych

Co prawda suplementy z luteiną są szczególnie popularne wśród starszych osób dorosłych, które obawiają się utraty zdrowia oczu, niemniej o stałej suplementacji diety luteina i zeaksantyna powinny także pamiętać osoby młodsze i zdrowe, bowiem zazwyczaj spożycie tych karetonoidów w diecie jest zbyt niskie.

Luteina na oczy – przeciwwskazania

Istnieje niewiele efektów ubocznych związanych z suplementami luteiny i zeaksantyny. W dużym, trwającym 5 lat, badaniu okulistycznym nie stwierdzono niepożądanych skutków przyjmowania suplementów luteiny i zeaksantyny przez pięć lat. Jedynym zidentyfikowanym efektem ubocznym było zażółcenie skóry, które nie zostało uznane za szkodliwe. Luteina i zeaksantyna mają więc dobry profil bezpieczeństwa. Badania szacują, że 0,45 mg na funt (1 mg na kg) masy ciała luteiny i 0,34 mg na funt (0,75 mg na kg) masy ciała zeaksantyny dziennie są bezpieczne. W przypadku osoby o wadze 154 funtów (70 kg) odpowiada to 70 mg luteiny i 53 mg zeaksantyny. Chociaż zgłoszono bardzo niewiele efektów ubocznych suplementów luteiny i zeaksantyny, nie należy przekraczać zalecanych dziennych dawek spożycia luteiny i zeaksantyny.

Dawkowanie luteiny

Ilość luteiny i zeaksantyny, jakiej potrzebuje twój organizm, może zależeć od ilości stresu oksydacyjnego, jaki znosi. Na przykład palacze mogą potrzebować więcej luteiny i zeaksantyny, ponieważ zwykle mają niższy poziom karotenoidów w porównaniu z osobami niepalącymi. Szacuje się, że razem z dietą spożywamy średnio 1-3 mg luteiny i zeaksantyny dziennie. Jednak, aby zmniejszyć ryzyko zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (AMD) potrzeba dostarczyć organizmowi znacznie więcej tych składników. Badanie AREDS2 wykazało, że 10 mg luteiny i 2 mg zeaksantyny powoduje znaczne spowolnienie rozwoju AMD do zaawansowanej postaci zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem.

Luteina – w czym jest luteina?

Chociaż luteina i zeaksantyna są odpowiedzialne za jasne kolory wielu owoców i warzyw, to w rzeczywistości znajdują się w większych ilościach w zielonych warzywach liściastych Kluczowymi źródłami karotenoidów są jarmuż, natka pietruszki, szpinak, brokuły i groszek. Jarmuż jest jednym z najlepszych źródeł luteiny z 48–115 mcg na gram jarmużu. Dla porównania, marchew może zawierać tylko 2,5–5,1 mcg luteiny na gram. Dobrym źródłem luteiny i zeaksantyny jest także sok pomarańczowy, melon spadziowy, kiwi, czerwona papryka, kabaczek i winogrona, a przyzwoitą ilość luteiny i zeaksantyny można również znaleźć w pszenicy durum i kukurydzy. Ponadto żółtko jaja może być ważnym źródłem luteiny i zeaksantyny, ponieważ wysoka zawartość żółtka może poprawić wchłanianie tych składników odżywczych. Tłuszcze poprawiają wchłanianie luteiny i zeaksantyny, więc włączenie ich do diety, takie jak oliwa z oliwek w zielonej sałacie lub trochę masła lub oleju kokosowego z gotowanymi zieleniami, jest dobrym pomysłem.

Jak długo brać luteinę?

Długotrwałe stosowanie luteiny w formie suplementów nie zostało jeszcze w pełni zbadane, dlatego nie ma jednoznacznych wytycznych dotyczących maksymalnego czasu jej przyjmowania. Zazwyczaj zaleca się stosowanie luteiny zgodnie z zaleceniami producenta suplementu lub według wskazań lekarza, który może dostosować dawkowanie do indywidualnych potrzeb pacjenta.

W przypadku suplementów diety zawierających luteinę, zalecane dawki mogą się różnić w zależności od marki i celu stosowania. Dla osób dorosłych, typowe dawki luteiny wahają się od 10 do 20 mg dziennie. Ważne jest, aby nie przekraczać zalecanej dawki i stosować się do instrukcji zawartych na opakowaniu produktu.

Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące stosowania luteiny, najlepiej skonsultować się z lekarzem lub specjalistą od żywienia, który może ocenić Twoje indywidualne potrzeby i doradzić odpowiednią dawkę oraz czas stosowania. Pamiętaj, że suplementy diety nie powinny zastępować zróżnicowanej diety i zdrowego stylu życia, a luteina dostępna jest również w wielu produktach spożywczych, takich jak jarmuż, szpinak, brokuły, czy kukurydza.

Jeśli chodzi o luteinę jako hormon (progesteron), stosuje się ją w leczeniu różnych stanów ginekologicznych, takich jak zaburzenia cyklu miesiączkowego czy wspomaganie fazy lutealnej w trakcie leczenia niepłodności. W takich przypadkach, dawkowanie i czas stosowania są ściśle określone przez lekarza prowadzącego i zależą od indywidualnej sytuacji pacjentki.

Zawsze zaleca się, aby przed rozpoczęciem przyjmowania jakichkolwiek suplementów lub leków skonsultować się z lekarzem, który może dostosować dawkowanie do Twoich potrzeb i monitorować efekty stosowania.

Z czym nie łączyć luteiny (hormon)?

Luteina, znana również jako progesteron, jest hormonem stosowanym w różnych terapiach ginekologicznych. Istnieją pewne substancje i leki, których nie powinno się łączyć z luteiną, aby uniknąć negatywnego wpływu na jej skuteczność lub zwiększenia ryzyka działań niepożądanych:

  • Leki wpływające na metabolizm progesteronu: Niektóre leki, takie jak rifampicyna, karbamazepina, fenytoina, czy niektóre leki przeciwwirusowe (np. rytonawir, nevirapina) mogą przyspieszać metabolizm progesteronu w wątrobie, co może prowadzić do obniżenia jego poziomu w organizmie i zmniejszenia skuteczności terapii.
  • Alkohol: Może nasilać niektóre działania niepożądane progesteronu, takie jak senność czy zaburzenia koncentracji. Zaleca się unikanie spożycia alkoholu podczas leczenia luteiną.
  • Inne hormony steroidowe: Jednoczesne stosowanie luteiny z innymi hormonami steroidowymi, takimi jak estrogeny, może wpływać na poziom progesteronu w organizmie i tym samym wpływać na skuteczność terapii.
  • Niektóre leki przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne: Leki takie jak ketokonazol, itrakonazol, klarytromycyna, erytromycyna, mogą zwiększyć stężenie progesteronu w organizmie, co może prowadzić do zwiększonego ryzyka działań niepożądanych.
  • Leki przeciwpadaczkowe: Niektóre leki przeciwpadaczkowe, takie jak fenobarbital czy topiramat, mogą zmniejszać skuteczność luteiny przez przyspieszenie metabolizmu progesteronu.
  • Zioła: Niektóre zioła, takie jak dziurawiec, mogą przyspieszać metabolizm progesteronu, zmniejszając tym samym jego skuteczność.

Ważne jest, aby zawsze poinformować lekarza o wszystkich lekach, które się przyjmuje, w tym o lekach dostępnych bez recepty, suplementach diety oraz ziołach, aby uniknąć potencjalnie szkodliwych interakcji. Należy również unikać samodzielnego zatrzymywania leczenia lub zmiany dawki bez konsultacji z lekarzem. Pamiętaj, że każdy przypadek jest indywidualny i najlepiej skonsultować się z lekarzem, który może dostosować dawkowanie do Twoich potrzeb i monitorować efekty stosowania.