Jednym z głównych zagrożeń dla zdrowia oczu jest stres oksydacyjny, w którym związki zwane reaktywnymi formami tlenu (ROS) gromadzą się w wyniku naturalnych procesów i toksyn środowiskowych i powodują uszkodzenie komórek. Wiele naturalnych składników odżywczych oraz suplementów dietetycznych zawiera wysoką zawartość przeciwutleniaczy, które mogą pomóc zrównoważyć stres oksydacyjny, a tym samym chronić zdrowie oczu.
Wykazano, że przeciwutleniacze zmniejszają występowanie różnych destrukcyjnych procesów w oku, w tym np. peroksydacji lipidów, utleniania białek, proteolizy czy promieniowania UV.
Wsparcie mikrokrążenia w oku
Właściwe mikrokrążenie w oku zapewnia prawidłowe dostarczanie tlenu i składników odżywczych.
W badaniach udowodniono, że w szczególności antocyjanozydy, mogą pomóc poprawić przepływ krwi w oku za sprawą:
– Wzmocnienia wyściółki naczyń krwionośnych poprzez odżywienie tkanki łącznej i zwiększenie syntezy kolagenu
– Zwiększenie przepływu krwi do siatkówki i naczyniówki w celu zwiększenia dotlenienia i dostarczania składników odżywczych
– Zmniejszenie stanu zapalnego, który w przeciwnym razie uszkodzi strukturę naczyń krwionośnych
Stabilizacja filmu łzowego
Zdrowa warstwa filmu łzowego – ochronna powłoka łez, która chroni i nawilża oko – zmniejsza ryzyko infekcji, zmywa obce substancje i utrzymuje gładką powierzchnię oka. Niezbędne składniki poprawiające widzenie, takie jak witamina A (podstawowa witamina na wzrok), wykazały zdolność do ochrony filmu łzowego, szczególnie u osób z zespołem suchego oka (ZSO)
Regenerująca rodopsyna
Antocyjanozydy obecne w wielu naturalnych składnikach odżywczych wspierających proces widzenia mogą sprzyjać produkcji rodopsyny, która jest związkiem w oczach, odgrywającym kluczową rolę w przystosowywaniu się oczu do widzenia w ciemności i poprawy widzenia po oślepieniu światłem. Na przykład czarna porzeczka zawiera antocyjanozydy, głównie C3G, które zapewniają szybką regenerację rodopsyny i aktywację enzymów siatkówki. Wykazano także, że inne antocyjanozydy blokują aktywację enzymów obniżających poziom rodopsyny.
Zwyrodnienie plamki żółtej jako zagrożenie dla zdrowego widzenia
zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem (AMD) jest coraz częściej występującym schorzeniem oka, które zostało wskazane jako główna przyczyna utraty wzroku u dorosłych w wieku powyżej 50 lat. AMD wiąże się ze stopniową utratą wzroku spowodowaną uszkodzeniem plamki żółtej – znajdującej się w pobliżu środka siatkówki.
Czynniki ryzyka rozwoju AMD obejmują:
Starzenie się
Otyłość
Długotrwałe nasłonecznienie
Palenie
AREDS: Przeciwutleniacze mogą obniżyć ryzyko utraty wzroku o 25%
W wieloletnim badania nad rolą i wpływem składników odżywczych dla ochrony oczu przed rozwojem AMD (badania AREDS) wzięło udział ponad 4700 uczestników w wieku od 55 do 80 lat. Badacze stwierdzili, że połączenie dużych dawek przeciwutleniaczy i minerałów zmniejszyło ryzyko utraty wzroku o 25% u potencjalnych pacjentów z AMD.
Dokładne suplementy użyte w badaniu obejmowały:
500 mg witaminy C.
400 jm witaminy E.
15 mg beta-karotenu
80 mg cynku
2 mg miedzi
W kolejnym badaniu AREDS 2 zalecono niższą dawkę cynku (40 mg), a także zidentyfikowano luteinę i zeaksantynę jako dodatkowe karotenoidy, które zmniejszają ryzyko utraty wzroku.
Wykazano, że spożycie czerwonych, pomarańczowych, zielonych i żółtych owoców i warzyw, takich jak pomidory, marchew i ciemnozielone warzywa, poprawia wzrok i chroni zdrowie oczu.
Rodzaje substancji wzmacniających wzrok i poprawiających widzenie
Witaminy, minerały, korotenoidy, omega 3
Karotenoidy są naturalnymi związkami najlepiej rozpoznawalnymi ze względu na jaskrawożółte, pomarańczowe i czerwone kolory, które nadają owocom, warzywom i innym roślinom, w których się znajdują. Najbardziej rozpowszechnionymi karotenoidami w diecie są alfa-karoten, beta-karoten, β-kryptoksantyna, luteina, zeaksantyna i likopen. Chociaż astaksantyna jest rzadziej stosowana, jest karotenoidem który jest najprawdopodobniej najsilniejszym przeciwutleniaczem. Różne mieszaniny karotenoidów są pobierane z roślin i stosowane jako wzmacniacze wzroku, w tym szafran, borówka czarna i porzeczka czarna.
600 karotenoidów jest znanych z natury
W naszej diecie znajduje się 50 karotenoidów
12 karotenoidów można trawić i wchłaniać
2 karotenoidy osadzają się szczególnie w okolicy plamki oka: luteina i zeaksantyna
Suplementy na wzrok i witaminy na oczy – Korzyści Suplementacji
Oprócz wspierania zdrowia oczu i zmniejszania ryzyka wystąpienia zaburzeń widzenia, naturalne suplementy diety mogą również poprawiać różne aspekty funkcji oka, w tym:
– Niektóre karotenoidy, zwłaszcza luteina i zeaksantyna, mogą poprawić zdolność do dostrzegania szczegółów i rozpoznawania poruszających się obiektów.
– zwiększona czułość siatkówki: mogą poprawić czas reakcji poprzez przyspieszenie sygnalizacji między plamką żółtą a siatkówką.
– Czułość kontrastu, zdolność do odróżniania obiektów od tła, szczególnie w warunkach słabego oświetlenia
Dostosowanie, szczególnie dramatyczne zmiany ekspozycji na światło
Redukcja olśnienia, szczególnie w przypadku migających świateł.
Komfort oczu i energia. Wzmacniacze wzroku mogą zmniejszać suchość oczu, swędzenie i zmęczenie.
Badania wykazują, że wśród suplementów wspierających wzrok najlepszym suplementem dla utrzymania zdrowia oczu i poprawnych funkcji widzenia jest kombinacja przeciwutleniaczy i minerałów, przy czym kluczowymi składnikami są: luteina, zeaksantyna, beta-karoten i cynk.
Wskazano również, że owoce zawierające duże ilości antocyjanów wykazały najbardziej obiecującą zdolność do poprawy adaptacji oka do widzenia w ciemności, przy czym najlepszym wyborem są jagody i czarna porzeczka.
Jakie są więc idealne witaminy na oczy? Badania naukowe nie wyodrębniły pojedynczy związku, który okazałby się najlepszy. Najwięcej korzyści i obiecujących właściwości wydaje się dostarczać luteina – jej tez poświęcono największą liczbę badań naukowych. Łączenie luteiny z zeaksantyną, witaminą A, cynkiem, borówką i czarną porzeczką może być najlepszą receptą dla codziennego wsparcia funkcji wzrokowych naszych oczu.
